क्रिकेट खेळाचा इतिहास जाणून घ्या…
सध्या संपूर्ण जगात खेळांना महत्त्वाची भूमिका मिळाली आहे, जो आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला आहे, आज जरी जगभरात अनेक खेळ खेळले जातात, जे अनेक शतके खेळले जात आहेत, कारण पूर्वीच्या काळात मानव मनोरंजनाचे हे एकमेव साधन होते, पण प्रत्येक खेळ लोकांना फार आवडला असे नाही. पण काही खेळ असे आहेत जे शतकानुशतके खेळले जात आहेत आणि लोकांना ते खूप आवडतात, जरी याआधी त्यांना आज जितकी ओळख आणि प्रशंसा मिळत नव्हती, तसाच एक खेळ म्हणजे ‘क्रिकेट’.
इंग्लंडमधील एका छोट्याशा गावात शेकडो वर्षांपूर्वी क्रिकेटची सुरुवात झाली, जो आजच्या काळात फुटबॉलनंतरचा दुसरा सर्वात लोकप्रिय खेळ आहे. भारतात हा खेळ एका वेगळ्या प्रकारच्या लोकांचे मनोरंजन करतो आणि प्रभावित करतो. यात कोणतीही कमतरता नाही, तो असा आहे. भारतात एक उत्कटता आहे की ते सणांसारखे साजरे केले जातात. हे केवळ भारतातीलच नव्हे तर बांगलादेश, पाकिस्तान आणि श्रीलंका येथील क्रीडा चाहत्यांसाठी एक ठसा उमटवते आणि येथे पाहिल्या जाणार्‍या सर्वात लोकप्रिय खेळांपैकी एक आहे.
जर आपण संपूर्ण जगाबद्दल बोललो, तर फुटबॉलनंतर हा दुसरा सर्वात लोकप्रिय खेळ आहे. आतापर्यंत, भारतातील सर्वात लोकप्रिय खेळ म्हणजे हॉकी, कबड्डी, बॅडमिंटन, व्हॉलीबॉल, आणि या सर्व खेळांपैकी क्रिकेटने भारतात खेळल्या जाणार्‍या इतर खेळांवर कब्जा केला आहे. पाहण्यात स्वारस्य आहे म्हणजे भारतातील प्रत्येक दुसऱ्या व्यक्तीला क्रिकेट पाहण्याची किंवा खेळण्याची आवड आहे.
क्रिकेट हा असा खेळ आहे ज्यात कोणताही भेदभाव केला जात नाही, इथे रंग, आकार, उंची, शरीर पाहून कोणाची निवड केली जात नाही, इथे फक्त क्रिकेटपटूला क्रिकेटमध्ये आपली प्रतिभा आणि कौशल्य दाखवावे लागते, म्हणूनच या खेळाला जेंटलमन गेम्स म्हणतात. तर मित्रांनो, आता जाणून घेऊया क्रिकेटचा इतिहास काय आहे.
क्रिकेटचा इतिहास
मित्रांनो, क्रिकेटचा इतिहास हा क्रिकेटइतकाच रोमांचक आहे – १७ व्या शतकापर्यंत क्रिकेट हा खेळ इतर खेळांप्रमाणेच लोकप्रिय झाला होता, आता या खेळाकडे तरुणाई इतकी आकर्षित होऊ लागली होती की, रविवारी चर्चमध्ये जाऊन हा खेळ पाहायला किंवा खेळायला जातो. जरी नंतर या खेळाची वाढती लोकप्रियता लक्षात घेता, रविवारी हा खेळ खेळण्यासाठी आणि पाहण्यासाठी अनेक नियम आणि कायदे करण्यात आले कारण यामुळे लोक धार्मिक वळण घेतील अशी भीती पुजाऱ्यांना वाटत होती.भावनेपासून दूर पळत होता.
ग्रेट ब्रिटन हे क्रिकेटचे जन्मस्थान मानले जाते, परंतु सुरुवातीच्या काळात ते खेळण्यासाठी कोणतेही नियम आणि कायदे नव्हते, परंतु १७ व्या शतकात जेव्हा हा खेळ मोठ्या लोकांमध्ये खेळला जाऊ लागला तेव्हा खेळण्यासाठी अनेक नियम आणि कायदे करण्यात आले. हा खेळ.आता हळूहळू हा खेळ श्रीमंतांमध्ये लोकप्रिय होऊ लागला आणि तो त्यांचा शाही खेळ बनला, त्यानंतर १६११ मध्ये क्रिकेट हा खेळ प्रथमच शब्दकोशात समाविष्ट करण्यात आला.
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटची सुरुवात
आतापर्यंत क्रिकेट हा खेळ प्रामुख्याने इंग्लंडमध्ये खेळला जात होता, परंतु १८ व्या शतकात हा खेळ जगाच्या इतर भागांमध्येही पोहोचू लागला. १८४४ मध्ये पहिला आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामना युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका आणि कॅनडा यांच्यात खेळला गेला. १८५९ मध्ये प्रथमच प्रमुख इंग्लिश क्रिकेट संघ परदेश दौऱ्यावर गेला आणि १८६१ मध्ये पहिल्या इंग्लिश संघाने ऑस्ट्रेलियाचा दौरा केला. १८७७ मध्ये इंग्लंडचा दौरा करणारा संघ ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध ऑस्ट्रेलियामध्ये दोन सामने खेळला. आणि ही मालिका कसोटी सामन्यांची सुरुवात मानली जाते.
१८८२ मध्ये ऑस्ट्रेलियाने इंग्लंडचा दौरा केला जो खूप यशस्वी दौरा होता. लंडनमधील केनिटल ओव्हल येथे १८८२ मध्ये इंग्लंड आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यात एक कसोटी सामना खेळला गेला, ज्यामध्ये ऑस्ट्रेलियाने इंग्लंडचा ७ धावांनी पराभव केला, जो इंग्रजी भूमीवर कोणत्याही देशाचा पहिला विजय होता. त्यानंतर १८८९ मध्ये दक्षिण आफ्रिका देखील कसोटी क्रिकेट खेळणारा राष्ट्र बनला. जिथे ब्रिटीश राजवट प्रस्थापित झाली तिथे क्रिकेट सुरु झाले.
काळानुसार क्रिकेटमध्ये काही बदल
क्रिकेटची लोकप्रियता जसजशी वाढत गेली, तसतसे क्रिकेटमध्ये काळानुरूप बदल आणि सुधारणा होत राहिल्या. पूर्वीच्या काळी गोलंदाजी आजच्यासारखी नव्हती, त्याकाळी भूमिगत गोलंदाजी व्हायची, नंतर १८८० मध्ये ओव्हर ऑल बॉलिंग व्हायची, शिवाय पहिल्या ओव्हरमध्ये कधी कधी आठ-चार चेंडू टाकले जायचे, मग १८८९ पर्यंत. , प्रति षटक चार चेंडू. फक्त टाकले जाऊ लागले, जे नंतर प्रति षटक पाच चेंडू असे बदलले गेले आणि नंतर १९०० पासून प्रति षटक ६ चेंडू असा नवा नियम करण्यात आला. पण नंतरही, काही देशांनी प्रति षटक आठ चेंडूंचा नियम ठेवला, ज्यात ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड आणि दक्षिण आफ्रिका सारख्या क्रिकेट संघांचा समावेश होता. प्रति षटक आठ चेंडूंचा सराव १९४० पर्यंत चालू होता, परंतु महायुद्धामुळे प्रथम श्रेणी क्रिकेटला स्थगिती देण्यात आली. II. आणि जेव्हा क्रिकेट पुन्हा सुरू झाले, तेव्हा 6 चेंडूचे षटक पुन्हा सर्व देशांनी स्वीकारले. १९७४ मध्ये प्रथमच LBW लागू करण्यात आला जेणेकरून गोलंदाजांनाही प्राधान्य मिळू शकेल आणि फलंदाजांना अनुचित फायदा घेता येणार नाही, तथापि १९८० मध्ये पुन्हा नव्या पद्धतीने अंमलात आणला गेला आणि प्रथमच पंचांची निवड करण्यात आली होती.
क्रिकेटमध्ये घडलेल्या काही महत्त्वाच्या घटना
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये सर्वात मोठे संकट दक्षिण आफ्रिकेच्या वांशिक पृथक्करण धोरणामुळे आले होते, या परिस्थितीचे विकेंद्रीकरण १९६१ मध्ये दक्षिण आफ्रिकेने कॉमनवेल्थ देशांच्या गटातून सोडले होते, ज्यामुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद म्हणजेच आयसीसीला १९६८ मध्ये त्याच अंतर्गत वेगळे व्हावे लागले. क्रिकेट नियम. दक्षिण आफ्रिकेच्या अधिकारांनी इंग्लंडचा दौरा रद्द केला तेव्हा क्रिकेटमधील वर्णभेदाविरुद्धचा निषेध तीव्र झाला कारण बेसिल डी ऑलिव्हेरा नावाच्या वर्णद्वेषी खेळाडूचा इंग्लंड संघात समावेश करण्यात आला होता.
१९७० मध्ये आयसीसी सदस्यांनी दक्षिण आफ्रिकेला आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्पर्धेतून कायमचे निलंबित करण्याच्या बाजूने मतदान केले, परंतु अडचण अशी होती की त्या वेळी दक्षिण आफ्रिका हा जगातील सर्वात शक्तिशाली संघ होता. त्यांची इच्छा पूर्ण करण्यासाठी स्वतंत्र संघ तयार करून आपल्या देशाचा दौरा करण्यास प्रवृत्त केले. स्पर्धेसाठी त्याचे सर्वोत्तम खेळाडू. त्यानंतरच ज्या बंडखोर खेळाडूंनी दक्षिण आफ्रिकेच्या दौर्‍यावर सहमती दर्शवली आणि आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून त्यांच्यावर अधिकृतपणे बंदी घातली त्यांना आयसीसीने काळ्या यादीत टाकले. परंतु १९७० च्या दशकापर्यंत, खेळाडूंना दिले जाणारे पगार खूपच कमी होते, अनेक खेळाडूंनी केवळ पैशासाठी दक्षिण आफ्रिका दौर्‍याची ऑफर स्वीकारली, विशेषत: त्यांच्या कारकिर्दीत उशीरा ज्यांना बंदीमुळे कोणताही परिणाम होणार नाही. नंतर दक्षिण आफ्रिकेत प्रगती झाली. राजकारण आणि वर्णभेद संपुष्टात आणले गेले आणि दक्षिण आफ्रिका एक नवीन राष्ट्र म्हणून उदयास आले ज्याच्या अंतर्गत त्याला १९९१ मध्ये आंतरराष्ट्रीय खेळात स्थान मिळाले.
एकदिवसीय सामन्याची सुरुवात
१९६० च्या दशकात, इंग्लिश काऊंटी संघांनी क्रिकेटचे वेगवेगळे प्रकार सादर केले, ज्यामध्ये प्रत्येक खेळात फक्त एक डावाचा समावेश होता आणि प्रत्येक डावात जास्तीत जास्त षटके निश्चित करण्यात आली होती. इथून हळूहळू मर्यादित षटकांच्या क्रिकेटची लोकप्रियता वाढत गेली. मर्यादित षटकांमध्ये क्रिकेट, प्रेक्षकांना एका दिवसात खेळाचा निकाल मिळू लागला, त्यामुळे तरुण, वृद्ध किंवा व्यस्त लोकांनाही क्रिकेटची आवड निर्माण होऊ लागली आणि व्यवसायाच्या दृष्टिकोनातून तो खूप यशस्वी झाला.
जगातील पहिला मर्यादित षटकांचा आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामना मेलबर्न क्रिकेट ग्राऊंडवर झाला. हा सामना १९७१ साली खेळला गेला. तिसरा कसोटी सामना तीन दिवस मुसळधार पावसामुळे अयशस्वी झाल्यानंतर खेळला गेला. गेला हा सामना केबल प्रयोग म्हणून खेळला गेला होता पण तो सिद्ध झाला. खूप लोकप्रिय होण्यासाठी, हळूहळू मर्यादित षटकांचा आंतरराष्ट्रीय खेळ लोकांमध्ये खूप लोकप्रिय झाला, विशेषत: त्या व्यस्त लोकांसाठी ज्यांना संपूर्ण सामना एकाच दिवसात पहायचा होता.
त्यानंतर आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेने, या मर्यादित षटकांच्या खेळाची लोकप्रियता पाहून आणि त्याच्या विकासासाठी, १९७५ मध्ये इंग्लंडमध्ये क्रिकेट विश्वचषक आयोजित केला, ज्यामध्ये कसोटी सामने खेळणारे सर्व देश सहभागी झाले आणि बॅटसँड्सने ऑस्ट्रेलियाचा पराभव करून हे विजेतेपद पटकावले. त्याचे नाव घेतले होते.
क्रिकेट खेळाची सुरुवात कधीपासून झाली?
क्रिकेटची सुरुवात केव्हा झाली हे सांगणे फार कठीण असले तरी क्रिकेट या विषयावर इतिहासकारांकडून वेळोवेळी वेगवेगळे तर्क मांडले जातात, परंतु क्रिकेटची सुरुवात १४व्या शतकात झाली असे बहुतांश इतिहासकारांचे मत आहे.
खरे तर मेंढपाळांची बहुतेक मुले शेळ्या-मेंढ्या चरताना हा खेळ खेळत असत.सुरुवातीला ते हा खेळ लाकडी चेंडू आणि काही शेतीच्या साधनाने खेळत असत, जे ते फक्त स्वतःच्या मनोरंजनासाठी खेळायचे. या खेळात, फलंदाज चेंडू थांबवायचा. बलाने लक्ष्यावर मारायचा. तो मेंढीच्या कुरणात किंवा त्याच्या जवळ खेळला जायचा. या खेळात लाकडी चेंडू किंवा मेंढीच्या लोकरीचे गोळे आणि एक काठी किंवा इतर शेतीचे साधन बॅट म्हणून वापरले जाते. ही मुले विकेट म्हणून स्टूल किंवा बांबू वापरत असत.
